|
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
JerzyTomaszBąbel CzarownicepogańskichŚwiatów W1926r.w Wieliszewiepod Warszawą sfanatyzowanytłum chciałzamordować kobietę,któraponoć czarami doprowadziłasąsiada dośmierci.W1976r. wNiemczechdobrzy sąsiedzipodpalili domstarejpanny ElizabethHahn,gdyŜ wierzyli,Ŝepozamieniałaswychkrewnychw zwierzęta.W1981r.wMeksykutłum ukamienowałnaśmierćniewiastęoskarŜoną przezwłasnegomęŜaospowodowanie czaramizamachunapapieŜaJanaPawłaII. WGhaniewlatach196080działali autentyczniłowcyczarownic.W1994r.w bantustanieLebowa(RPA),"nieustraszeni pogromcysługszatana"krąŜylipowioskach tropiącipalącstarekobiety,któremiały czaramispowodowaćśmierćichkrewnych.W kwietniu1999r.polskiegazetydonosiłyo wiedźmachzVlaszkiegoKraju(Serbia), zwanychbajalicami,vraczarkami,rusalnicami iduszmankami,zajmującymisięrzucaniemi zdejmowaniemuroków,wróŜeniem, kontaktowaniemsięzezmarłymiiczarną magią. Czary,czarownice,uroki,śmierćipolowania nawiedźmy.Tematstaryjakświatijakwidać wiecznieaktualny.Wepocepostmodernizmu, lotówkosmicznychipowszechnej komputeryzacjiwiarawczarnąmagię,"ze oko"iurokiniewygasła.Wręczprzeciwnie.W Europiepojawiłysięsektynawiązującedo wyimaginowanychsabatówdawnychwiedźm ioddającecześćpogańskimbóstwom płodności,działająneoszamani,zaklinacze, "owczarze",wróŜbici,kwitnieokultyzm, satanizm,odprawianesą egzorcyzmy. Czarownicezazwyczajkojarzonebywająz "mrocznym"ikrwawymśredniowieczem,które taknaprawdęniebyłobynajmniejaŜtak mroczneikrwawejakpóźniejszedzieje Europy.UwaŜasięjealbo(tradycyjnie!!)za czcicielkizłychmocyalbozanieszczęsne ofiarysfanatyzowanychszaleńców.GdzieleŜy prawda?OdkiedywdziejachEuropymoŜemy mówićofenomenieczarownic? Biblia(ISam.28,725)wspominaowieszczcez EDorwywołującejduchy,którejraziłsiękról Saul.RównieŜrzymskiwódzSekstusPompejus wroku48p.n..e.przedbitwąpodFarsalos jakąjegowojskamiałystoczyćzarmią JuliuszaCezara,korzystałzwróŜby czarownicyErichto,którawniesamowitej atmosferzehorroru,dokonywałaczarów nekromancji,wskrzeszająctrupy.Erichto naleŜaładoosławionychczarownic tessalskich,którewprzekonaniustaroŜytnych mogłyzamieniaćsięorazinnychludziw zwierzęta.UmiejętnośćtęposiadałateŜKirkez wyspyAi,gdziezawędrowalhomerycki OdyseuszzeswymiŜeglarzami.Opowieścii legendyludówWyspBrytyjskichmówiąo licznychwiedźmach,którenietylko przepowiadałyprzyszłość(np.Makbetowi) leczbyłyrównieŜnauczycielkamisztuk wojennychwieluceltyckichbohaterów(m.in. Cuchulainna). ZkoleiczarownicaKazinaleŜydomitycznego okresudziejówCzechów,kiedywedle dziejopisaKosmasa,rządziłynimijeszcze kobiety.Właśnieczarownicradzilisięwojowie czescyprzedbitwą,takjaktorobiliprzednimi iponichwojownicyróŜnychplemioni narodów.Dodajmytu,Ŝenp.czarownice miałymagiczniewspomagaćwpołowieXVII w.kozackiearmieBohdanaChmielnickiego. Wbaśniachifolklorzeniemieckimi słowiańskimzachowałysięinformacjeo kobietach,mistrzyniachinicjacjimłodzieŜy. DonichnaleŜybajkaoBabieJadze,Jasiui Małgosi. MotywBabyJagiwystępujewbajkachcałej Słowiańszczyzny.JestonazłąiodraŜającąa zarazemmądrąwiedźmą(słowowiedźma pochodziod"wiedzy",awięcjestto"kobieta wiedząca,znającatajemnice").Tostraszna, leśnastaruchapoŜerającaludzi.Maogromne piersiijednąnogękościaną.JestślepalubteŜ boląjąoczy.Mieszkawgłuchymborze,w chatcenakurzejnóŜceajejdomostwo składasięzwieluelementówchtoniczno inferalnych,świadczącychobestialskich morderstwachpopełnianychnaprzybyszach. Płotwokółchatyzbudowanyjestzludzkich kości,nanimsterczączaszki,zasuwaw drzwiachtoludzkanoga,rygleręce,zaś zamekgębazostrymizębami.Wiedźmie zawszetowarzyszązwierzętakot,kruk,sowai wąŜ.Wpiecuznajdującymsięwchacie struchastarasięupiecpochwyconedzieci. Zasadniczojestprzeciwnikiembohaterabajki. Przylatujedoswejizbyizastawszywniej człowieka,wycinazjegoplecówrzemieńitd. Niekiedyzastosownazapłatąpomaga bohaterowi. BabaJaganaleŜydomitologiisłowiańskiej zdegradowanejdopoziomu folklorystycznego.Pierwotniebyłademonem Ŝeńskim,władczyniązwierząt,mającą związekzkrainązmarłych.Epitet"jaga"łączy sięwjęzykachsłowiańskichzpojęciami "męka,męczarnia","zgroza".Polska"jędza" mazwiązekzsanskryckim"agha""zły",st.isl. "ekki""ból"ilit."nuengti""męczyć, zdzieraćskórę".BabaJagajestwięc"Staruchą Mąk".Zkoleiłopata,którąwrzucadziecido piecamazwiązekzeświatemzmarłych.Jej funkcjadowadzi(wobrzędowejinterpretacji bajek),Ŝepodpostaciąleśnejwiedźmykryje siękapłankainicjacjimłodzieŜyobupłci. UGermanówjejodpowiednikiemjestFrau Holle.Jakdowiodłybadania,funkcjastaruchy naleŜydoreliktówczasówwspólnoty indoeuropejskiej.UHetytów,ponad3200lat temuwiedźmatakabyłaspecjalistkąmagii, związanązdworem.naleŜaładopersonelu świątynnegoiparałasięwróŜbami.Posiadała wysokąpozycjęspołecznąibyła najwaŜniejsząaktorkąmagiistaroanatolijskiej, [ Pobierz całość w formacie PDF ] |
Podobne
|