Józef Augustyn

INTEGRACJA SEKSUALNA

SPIS TREŚCI

WPROWADZENIE

ROZDZIAŁ I

ROZWÓJ SEKSUALNY W OKRESIE DZIECIŃSTWA I DOJRZEWANIA

A. ROZWÓJ SEKSUALNY DZIECKA PRZED OKRESEM DOJRZEWANIA

  1. Kiedy zaczyna się rozwój seksualny dziecka?

  2. Pierwsza identyfikacja seksualna - przejście od matki do ojca

  3. Wychowanie dziecka przez samotną matkę

  4. Pomiędzy wczesnymi latami dzieciństwa a okresem dojrzewania

  5. Ochrona dziecka przed deprawacją seksualną

B. ROZWÓJ SEKSUALNY W OKRESIE DOJRZEWANIA

  1. Czas przejścia z dzieciństwa do życia dorosłego..

  2. Okres dojrzewanie seksualnego

  3. Zainteresowania seksualne

  4. "Dlaczego trzeba panować nad popędem seksualnym?.

  5. Przyjmowanie i dawanie miłości

  6. "Bunt" młodych ludzi w okresie dojrzewania

  7. Wolność nastolatków

  8. Potrzeba sukcesu w okresie dojrzewania

  9. Czas narodzin wielkich ideałów

10. Rola okresu dojrzewania dla całego życia człowieka

ROZDZIAŁ II

WYCHOWANIE SEKSUALNE

A. POTRZEBA WYCHOWANIA SEKSUALNEGO

  1. Co to jest wychowanie seksualne?

  2. Pierwsze wychowanie seksualne

  3. Konflikt dziecka z własnym ciałem

  4. Zaangażowanie we własne dojrzewania seksualne

  5. Wychowanie seksualne w "naszych czasach"

B. WYCHOWANIE SEKSUALNE PRZED OKRESEM DOJRZEWANIA

  1. Rola rodziców w wychowaniu seksualnym swoich dzieci

  2. Zabawy seksualne małych dzieci

  3. Przekazywanie dzieciom informacji seksualnych...

  4. Jak rozmawiać z dziećmi o seksie?

  5. Co robić, kiedy dziecko nie pyta o sprawy seksu?

  6. Kłopotliwa sytuacja

C. WYCHOWANIE SEKSUALNE W OKRESIE DOJRZEWANIA

  1. Przygotowanie dziecka na okres dojrzewania seksualnego

  2. Szukanie pomocy

  3. Kiedy kończy się wychowanie seksualne?

  4. Trudności rodziców w wychowaniu seksualnym swoich dzieci

  5. Trudności dzieci w rozmowach z rodzicami na tematy seksualne

ROZDZIAŁ III

INTEGRALNE SPOJRZENIE NA LUDZKĄ SEKSUALNOŚĆ

A. ISTOTA INTEGRACJI SEKSUALNEJ

  1. Integracja seksualna w świetle pojęcia integracji u G. W. Allporta

  2. Początkowe etapy integracji seksualnej w okresie dzieciństwa i dojrzewania

  3. Co jest istotą seksualności człowieka?

  4. Seksualność jako zadanie człowieka

  5. Trzy przejawy ludzkiej seksualności

  6. Zasadnicze różnice między seksualnością kobiety i mężczyzny

  7. Pełna miłość

  8. Współczesne dowartościowanie sfery seksualnej

B. ZWIĄZEK SEKSUALNOŚCI ZE ŚWIATEM UCZUĆ

  1. Seksualność a emocjonalność człowieka

  2. Dojrzałość uczuciowa

  3. "Nikt nie jest dobrym sędzią we własnych sprawach"

  4. Transcendencja siebie

  5. Relacja z Bogiem warunkiem pełnej dojrzałości emocjonalnej i integracji osobowej

C. WIĘZI MIĘDZYOSOBOWE

  1. Trzy zasadnicze rodzaje miłości

  2. Bezwarunkowa akceptacja

  3. Przyjaźń

  4. Przyjaźnie "przeciwko innym" i "przyjaźnie niepartnerskie"

  5. Miłość erotyczna

  6. Miłość erotyczna a miłość powszechna

  7. Miłość Boga

ROZDZIAŁ IV

WYCHOWANIE DO MIŁOŚCI

A. WYCHOWANIE DO MAŁŻEŃSTWA

  1. Dojrzałe i szczęśliwe małżeństwo

  2. Miłość nastolatków

  3. Niewyznana miłość

  4. Przyjaźń między chłopcem a dziewczyną

  5. "Dowody miłości"

  6. Język ciała

  7. "Jesteś jedynym - jedyną w moim życiu"

  8. Inicjacja seksualna

  9. Wspólne otwarcie się na miłość Boga

10. Płodność w miłości małżeńskiej

11. Płodność przypadkowa i niechciana

B. WYCHOWANIE DO CELIBATU

  1. Celibat a powołanie do miłości

  2. Samotność w celibacie

  3. Istota wychowania do celibatu

  4. Pomoce do twórczego przeżywaniu celibatu

ROZDZIAŁ V

ZRANIENIA EMOCJONALNO-SEKSUALNE I ICH UZDROWIENIE

A. ZRANIENIA EMOCJONALNO-SEKSUALNE I ICH SKUTKI

  1. Zranienia emocjonalno-seksualne w okresie dzieciństwa

  2. Zranienia emocjonalno-seksualne okresu dojrzewania

  3. Skrzywdzenia seksualne wieku dorosłego

  4. Potrzeba uzdrowienia zranień seksualnych

B. UZDROWIENIE ZRANIEŃ SEKSUALNYCH

  1. Pomoc udzielana ludziom zranionym w dziedzinie seksualnej

  2. Wychowanie sumienia

  3. Przebaczenie w zranieniach seksualnych

  4. Pomoc dzieciom - ofiarom deprawacji seksualnej

  5. Jezus źródłem uzdrowienia zranień seksualnych

  6. List do przyjaciela

ROZDZIAŁ VI

ZAGADNIENIA SZCZEGÓŁOWE

A. CIEKAWOŚĆ SEKSUALNA

  1. Ciekawość seksualna okresu dojrzewania

  2. Zainteresowania "czyste" i "nieczyste"

  3. Sfera naznaczona lękiem

  4. "Złoty środek"

  5. Pornografia na polskim rynku

  6. Stosunek do ciała

B. NIEKTÓRE MECHANIZMY EMOCJONALNE LUDZKIEJ SEKSUALNOŚCI

  1. Nie uciekać od własnej seksualności

  2. Poczucie winy i lęk w mechanizmie napięcia seksualnego

  3. Dynamika napięcia seksualnego

  4. Aktywność ojcowska i macierzyńska a aktywność erotyczna

  5. Dlaczego sfera seksualna interesuje nas a jednocześnie budzi lęk?

  6. Nadużywanie alkoholu a zachowania seksualne

  7. Nieprzyzwoite żarty seksualne a poczucie humoru

C. MASTURBACJA

  1. Masturbacja przed okresem dojrzewania

  2. Masturbacja w okresie dojrzewania

  3. Rozeznanie odpowiedzialności moralnej

  4. Pomoc w kryzysie masturbacji okresu dojrzewania

  5. Masturbacja osób dorosłych

D. HOMOSEKSUALIZM

  1. Różne sposoby traktowania homoseksualizmu

  2. Indywidualne traktowanie każdego przypadku

  3. Homoseksualizm rzeczywisty a pozorny

  4. Przyczyny homoseksualizmu

  5. Ocena homoseksualizmu

  6. Jak przezwyciężać skłonności homoseksualne?

ZAKOŃCZENIE

BIBLIOGRAFIA

WPROWADZENIE

Istotą wychowania seksualnego jest włączenie, zintegrowanie

energii seksualnych z całą osobowością człowieka, zarówno ze światem

jego uczuć jak też z doświadczeniem religijnym i duchowym. Tak

ukształtowana seksualności staje się istotnym elementem wszystkich

więzi międzyosobowych, także więzi z Bogiem. Dzięki integracji

seksualnej płciowość zostaje wprzęgnięta w służbę miłości i życia w

każdym stanie: zarówno w życiu małżeńskim jak również w życiu

samotnym. Stąd też pierwszą zasadniczą odpowiedzialnością młodego

człowieka jest zapanowanie nad własną sferą seksualną oraz

integrowanie jej ze stopniowo narastającym doświadczeniem różnych

rodzajów miłości i odpowiedzialności.

Integracja seksualna jest koniecznym elementem dojrzałej

ludzkiej miłości. Jeżeli bowiem energie seksualne nie zostają

opanowane i włączone w służbę miłości i życia, wówczas - w sposób

niezauważalny - obracają się przeciwko człowiekowi. Seksualność

oddzielona od miłości łączy się niemal automatycznie z przeciwnymi

uczuciami: z lękiem, gniewem, agresją i nienawiścią. Staje się

wówczas siłą destrukcyjną; zamiast budować i jednoczyć ludzi, dzieli

ich i wzajemnie rani.

Skoro seksualność człowieka jest integralną częścią ludzkiej

osoby, nie można rozwiązywać problemów seksualnych w izolacji od

całokształtu osobowego rozwoju człowieka w ciągu całej jego historii

życia. Podobnie jak wszelkie ludzkie zachowania seksualne mają

charakter symboliczny, tak również problemy seksualne są znakiem

innych, zwykle głębszych, problemów osobowościowych. Korzystanie ze

skutecznej pomocy w rozwiązywaniu problemów seksualnych musi więc iść

w kierunku łączenia problemów seksualnych z odkrywaniem,

rozeznawaniem i rozwiązywaniem głębszych problemów osobowych: zarówno

w sferze emocjonalnej jak i duchowej.

Pierwszą inspiracją napisania tej książki były setki

indywidualnych spotkań z młodymi ludźmi, nierzadko udręczonymi

własnymi problemami seksualnymi, najczęściej z powodu braku

wychowania seksualnego. Okazją do takich rozmów były różne spotkania

z młodzieżą oraz - może najczęściej - ośmiodniowe rekolekcje

prowadzone indywidualnie wg metody Ćwiczeń duchownych św. Ignacego

Loyoli. Prosta konferencja, podawana zwykle w trzecim dniu, na temat

potrzeby wychowania do miłości, stawała się zachętą dla wielu

uczestników rekolekcji do poruszenia problemów własnej seksualności,

o których często jeszcze z nikim szczerze nie rozmawiali. Wiele osób

spontanicznie sięgało do całej historii życia, która dla każdego jest

zasadniczym kontekstem wszystkich ludzkich problemów, także problemów

seksualnych. W uważnej analizie własnej historii można odnaleźć nie

tylko genezę problemów, ale również drogę do ich rozwiązania.

Istotnym owocem takich rozmów było zwykle pierwsze uspokojenie

i oddramatyzowanie problemu seksualnego, który - jak się często

okazywało - wcale nie był pierwszym i najważniejszym problemem życia.

Częściej był nim brak fundamentalnej zgody na własne życie wraz ze

wszystkimi jego pozytywnymi i negatywnymi stronami.

Bardzo ważną inspiracją dla tej książki, szczególnie dla stylu

omawiania problemów seksualnych, było kilka wykładów prof. Federico

ArvesÓ, kubańskiego jezuity - lekarza i teologa, wygłoszonych w

ramach kursu: "Pychologia doświadczenia religijnego" na Papieskim

Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie w latach 1981/82. Włączenie

problematyki seksualnej w całe życie człowieka oraz wskazanie, w jaki

sposób wpisany jest w nią także wymiar duchowy i religijny, były dla

mnie w owym czasie dużym światłem w lepszym zrozumieniu siebie i

innych.

Takie właśnie podejście do seksualności było także ogromną

pomocą we właściwym odczytywaniu i interpretacji dokumentów  Stolicy

Apostolskiej odnoszących się do problemów seksualnch oraz wychowania

do miłości, do których często odwołuję się w niniejszej książce. W

sposób szczególny wykorzystane zostały dwa z nich: Wytyczne

wychowawcze Kongregacji do spraw wychowania katolickiego w

odniesieniu do ludzkiej miłości oraz  List do Rodzin Jana Pawła II

wydany z okazji Międzynarodowego Roku Rodziny (1994) ogłoszonego

przez ONZ.

Pewną inspirację dla książki była również anonimowa ankieta na

temat problematyki seksualnej przeprowadzona w środowiskach młodzieży

licealnej i szkół zawodowych. W niniejszej pracy stosunkowo często

cytuję charakterystyczne wypowiedzi respondentów ankiety, które są

zwykle dobrą syntezą innych wypowiedzi, może nie zawsze precyzyjnych.

Chociaż z prezentowanej książki z pewnością mogą korzystać

również osoby dorosłe z problemami seksualnymi, to jednak jest ona

skierowana przede wszystkim do młodzieży będącej w okresie wyboru

stanu życia. Mogą z niej także korzystać rodzice, duszpasterze i

wychowawcy, którzy mają być zasadniczym punktem oparcia dla dzieci

i młodzieży na ich drodze do dojrzałej ludzkiej miłości. Z jednej

strony jest rzeczą dobrą, kiedy nastolatki wiedzą, czego powinni

spodziewać się od swoich rodziców i wychowawców w zakresie wychowania

seksualnego; z drugiej zaś osoby pomagające młodzieży w integracji

seksualnej powinny dobrze wiedzieć nie tylko, jakiej informacji

młodzi potrzebują, ale także w jakim stylu i w jakiej atmosferze

winna być ona podawana.

Są takie dziedziny ludzkiego życia, w których nie można uczyć

się żyć "metodą prób i błędów". Z pewnością należy do nich ludzka

seksualność. Pewne, nawet jednorazowe błędy w tej dziedzinie, często

nie dają się już naprawić, ale zostają jako dotkliwe poranienie na

całe życie. Można je leczyć, ale nawet po leczeniu blizna pozostaje.

Podobnie jak uczenie się prowadzenia samochodu bez pomocy instruktora

na ruchliwych szosach czy ulicach miasta szybko mogłoby zakończyć się

tragicznie, podobnie również uczenie się korzystania z ludzkiej

płciowości tą samą metodą kończy się zwykle w sposób bardzo bolesny

dla siebie i innych. Jednym z ważnych celów wychowania seksualnego

jest uniknięcie takich właśnie błędów.

Pierwsze wydanie Integracji seksualnej (1994) oraz jej

...